سنسور فشار
سنسور فشار در سیستمهای تهویه مطبوع و تبرید
سنسور فشار (Pressure Sensor / Transducer) یکی از مهمترین تجهیزات اندازهگیری در سیستمهای صنعتی، چیلرها، پمپها، کمپرسورها و مدارهای تبرید است. این سنسورها وظیفه دارند فشار گاز یا مایع را اندازهگیری کرده و آن را به سیگنال الکتریکی تبدیل کنند تا کنترلر بتواند وضعیت سیستم را تحلیل و کنترل کند.
برخلاف سوئیچ فشار که فقط قطع و وصل میکند، سنسور فشار مقدار دقیق فشار را اندازهگیری کرده و بهصورت پیوسته ارسال میکند.
سنسور فشار چگونه کار میکند؟
هر سنسور فشار دارای یک المان حساس (Sensing Element) است که با تغییر فشار، تغییر شکل داده و این تغییر به سیگنال الکتریکی تبدیل میشود. این سنسورها معمولاً:
- خروجی 4-20mA (رایجترین نوع)
- خروجی 0-10V
- خروجی RS485 / Modbus
توسط کنترلرهای چیلر، PLC یا BMS خوانده میشوند.
اجزای اصلی سنسور فشار
- بدنه استیل مقاوم در برابر فشار
- المان اندازهگیری (پیزوالکتریک، استرین گیج یا دیافرگم)
- کانکتور برق (DIN / کابل متصل / M12)
- پورت خروجی معمولاً 1/4 اینچ NPT یا G
- مدار تقویتکننده برای تبدیل فشار به سیگنال استاندارد
تفاوت سنسور فشار و سوئیچ فشار
| پارامتر | سنسور فشار | سوئیچ فشار |
|---|---|---|
| نوع خروجی | پیوسته (4-20mA / 0-10V) | قطع و وصل (ON/OFF) |
| دقت | بسیار بالا | کمتر |
| کاربرد | کنترل PID، پایش دقیق، مانیتورینگ | محافظت و ایمنی |
| قیمت | بالاتر | پایینتر |
انواع سنسور فشار
۱. سنسور فشار آنالوگ (Analog Pressure Sensor)
- خروجی 4-20mA یا 0-10V
- پرکاربردترین مدل در چیلرها و پمپها
۲. سنسور فشار دیجیتال (Digital Pressure Sensor)
- دارای نمایشگر
- دارای خروجی دیجیتال PNP/NPN
- قابل تنظیم از روی پنل
۳. ترانسمیتر فشار (Pressure Transmitter)
- دقت بسیار بالا
- استفاده در سیستمهای صنعتی و BMS
۴. سنسور فشار مبرد (Refrigerant Pressure Sensor)
- مناسب مبردهای R22، R410A، R404A، R134a
- طراحی شده برای دما و فشار بالای سیکل تبرید
۵. سنسور فشار آب (Water Pressure Sensor)
- مناسب پمپها و مدار آب چیلر
- مقاوم در برابر خوردگی
کاربردهای سنسور فشار
- چیلرهای تراکمی (اسکرال، اسکرو، پیستونی)
- پایش فشار مکش و دهش کمپرسور
- یونیتهای VRF و روفتاپ پکیج
- سردخانهها و سیستمهای تبرید صنعتی
- پمپ سیرکولاسیون آب
- بویلرها و سیستمهای گرمایشی
- خطوط گاز و سیستمهای ایمنی
- BMS و کنترل هوشمند ساختمان
مزایای استفاده از سنسور فشار
- اندازهگیری دقیق و پیوسته
- پایش وضعیت سیستم در لحظه
- کاهش خرابی کمپرسور با کنترل دقیق فشار
- قابل اتصال به کنترلر، PLC و BMS
- قابل برنامهریزی در کنترلهای پیشرفته
نکات مهندسی در انتخاب سنسور فشار
- رنج فشار: متناسب سیستم (مثلاً 0–30bar یا 0–50bar)
- نوع سیال: مبرد، آب، هوا، روغن
- نوع خروجی: 4-20mA یا 0-10V
- نوع اتصال: 1/4" NPT یا G
- دقت اندازهگیری: 0.5% یا 1%
- درجه حفاظتی: IP65 یا بالاتر برای فضاهای صنعتی
- سازگاری با کنترلر: Carel، Dixell، Danfoss، Siemens
جمعبندی
سنسور فشار نقش کلیدی در پایش و کنترل فشار سیستمهای تبرید، چیلر، پمپها و تجهیزات صنعتی دارد. این سنسورها با ارائه اطلاعات دقیق به کنترلر، باعث افزایش راندمان، کاهش مصرف انرژی و جلوگیری از آسیبهای جدی به کمپرسور و پمپ میشوند. انتخاب سنسور مناسب با توجه به رنج فشار، نوع سیال، نوع خروجی و سطح حفاظت، شرط اصلی عملکرد صحیح در پروژههای تهویه مطبوع و برودتی است.