سیستم تبرید سردخانه و تجهیزات جانبی
سیستم تبرید سردخانه و تجهیزات جانبی
سیستم تبرید سردخانه یکی از حیاتیترین بخشهای نگهداری مواد غذایی، دارویی، صنعتی و کشاورزی است. در این سیستم، دما باید در محدوده بسیار دقیق کنترل شود و تمام تجهیزات بهصورت هماهنگ کار کنند تا سرمایش پایدار، مصرف انرژی کم و طول عمر بالا تضمین شود.
سیستم تبرید سردخانه عموماً بر اساس سیکل تراکم بخار شامل کمپرسور، کندانسور، شیر انبساط و اواپراتور طراحی میشود و تجهیزات جانبی نقش مهمی در حفاظت و تکمیل عملکرد سیستم دارند.
اجزای اصلی سیستم تبرید سردخانه
- کمپرسور سردخانه: قلب سردخانه که فشار مبرد را افزایش داده و سیکل را فعال نگه میدارد. انواع: پیستونی، اسکرال، اسکرو.
- کندانسور سردخانه: خنککننده مبرد داغ و تبدیل آن به مایع. انواع هوایی و آبی.
- اواپراتور سردخانه: تبخیر مبرد و جذب گرما از هوای سردخانه.
- شیر انبساط (TXV/EXV): کنترل دقیق ورود مبرد به اواپراتور.
- رسیور (Receiver): ذخیره مبرد مایع و تنظیم شارژ سیستم.
- شیرآلات برودتی: شامل شیر سرویس، شیر یکطرفه، سولوونوئید، شیر اطمینان.
سیکل تبرید سردخانه (به زبان ساده و مهندسی)
- کمپرسور مبرد را از حالت گاز اشباع به گاز پر فشار تبدیل میکند.
- گاز در کندانسور خنک شده و به مایع پرفشار تبدیل میشود.
- مایع از شیر انبساط عبور کرده و فشارش کاهش مییابد.
- در اواپراتور تبخیر شده و گرمای اتاق سردخانه را جذب میکند.
- گاز مبرد دوباره به کمپرسور برمیگردد.
این سیکل تا رسیدن به دمای تنظیمشده تکرار میشود.
تجهیزات جانبی سیستم تبرید سردخانه
۱. جداکننده روغن (Oil Separator)
- حذف روغن از خط دهش و برگشت کنترلشده آن به کمپرسور
- جلوگیری از کاهش روغن در کمپرسور و افزایش طول عمر
۲. آکومولاتور خط مکش (مایعشکن)
- جلوگیری از ورود مبرد مایع به کمپرسور
- محافظت در برابر ضربه هیدرولیکی (Liquid Slugging)
۳. فیلتر درایر
- جذب رطوبت و ذرات جامد داخل خط مایع
- محافظت از شیر انبساط و کمپرسور
۴. جداکننده مکش (Suction Muffler)
- کاهش صدای کمپرسور
- جلوگیری از لرزش و ضربان گاز
۵. رسیور مبرد
- تنظیم سطح مبرد سیستم
- امکان شارژ و نگهداری مناسب مبرد
۶. کنترلر برودتی (Dixell – Carel – Danfoss)
- کنترل دما، دیفراست، کمپرسور، فن
- آلارمها، ثبت خطاها و مدیریت دقیق
۷. سنسورهای سیستم
- سنسور دما (NTC/PT100)
- سنسور فشار مکش و دهش
- سنسور دیفراست
۸. تجهیزات دیفراست
- المنت الکتریکی
- گاز داغ (Hot Gas Defrost)
- دیفراست ترکیبی (Hybrid)
۹. لولهکشی و اتصالات
- لوله مسی فشار قوی
- اتصالات لحیم سخت
- عایق الاستومری ضد رطوبت
انواع سردخانه بر اساس دما
- سردخانه بالای صفر: 0 تا +15°C
- سردخانه زیر صفر: 0 تا -25°C
- تونل انجماد: -30 تا -45°C
نکات مهندسی در طراحی سیستم تبرید سردخانه
- انتخاب کمپرسور بر اساس ظرفیت، دما و نوع مبرد
- طراحی مناسب اواپراتور با در نظر گرفتن ΔT
- انتخاب کندانسور با ضریب اطمینان مناسب
- لحاظ کردن تجهیزات جانبی (مفلر، آکومولاتور، جداکننده روغن)
- محاسبه دقیق سایز لولهها و افت فشار
- دیفراست مناسب اواپراتور
- کنترلر حرفهای برای مدیریت کمپرسور و آلارمها
جمعبندی
سیستم تبرید سردخانه مجموعهای پیچیده و مهندسیشده است که انتخاب صحیح کمپرسور، کندانسور، اواپراتور، شیر انبساط و تجهیزات جانبی آن، نقش مهمی در پایداری دما و مصرف انرژی دارد. با طراحی مناسب و استفاده از تجهیزات استاندارد، میتوان سردخانهای با راندمان بالا، طول عمر زیاد و عملکرد ایمن ایجاد کرد.