تفاوت روغنهای معدنی و سنتتیک در سیستمهای تبرید صنعتی
تفاوت روغنهای معدنی و سنتتیک در سیستمهای تبرید صنعتی
روغن معدنی چیست؟
روغن معدنی (Mineral Oil) رایج‌ترین و قدیمی‌ترین روغن مورد استفاده در سیستمهای تبرید سنتی و کمپرسورهای پیستونی و سیلندری است. این روغن از پالایش نفت خام و جداسازی هیدروکربن‌ها حاصل میشود. ساختار ساده مولکولی آن باعث شده قیمت پایین‌تر، دسترسی آسان و سازگاری با بسیاری از گازهای قدیمی (مانند R22 و آمونیاک) داشته باشد. روغن معدنی معمولا شفاف و بی‌رنگ بوده و در صورت وجود رطوبت یا آلودگی تغییر رنگ می‌دهد.
- ✔️ قیمت ارزان و مقرون‌به‌صرفه
- ✔️ سازگار با اکثر کمپرسورهای قدیمی و پیستونی
- ✔️ تحمل دمایی بالا اما پایداری کمتر نسبت به سنتتیک
- ✔️ عمدتاً برای سیستمهای R22 و آمونیاک
روغن سنتتیک چیست؟
روغن سنتتیک (Synthetic Oil) محصول فرآیندهای شیمیایی پیشرفته است و ساختار مولکولی آن بسیار یکنواختتر از روغن معدنی می‌باشد. این روغن‌ها برای عملکرد در شرایط سخت‌تر، دما و فشار بالاتر و گازهای جدید (مثل R134a، R404A، R407C، R410A و...) طراحی شده‌اند. معروف‌ترین روغنهای سنتتیک در تبرید، روغن POE (Polyol Ester)، PAG (Polyalkylene Glycol) و آلکیل بنزن (AB) هستند.
- ✔️ مقاومت عالی در برابر اکسیداسیون و اسید شدن
- ✔️ سازگاری بالا با گازهای HFC و مبردهای نسل جدید
- ✔️ طول عمر و پایداری عملکرد بالا حتی در بار کاری شدید
- ✔️ کاهش استهلاک و بهبود کارایی کمپرسور
مقایسه ساختاری و عملکردی روغن معدنی و سنتتیک
اصلی‌ترین تفاوت بین این دو روغن در ساختار مولکولی و واکنش نسبت به دما، رطوبت و آلودگی است. روغن سنتتیک با تکنولوژی روز، خواص روانکاری، پاک‌کنندگی و حفاظت از اجزای فلزی را به‌مراتب بهتر ارائه می‌دهد؛ در حالی‌که روغن معدنی در معرض آلودگی، اسید یا تغییرات دما سریع‌تر خراب میشود. همچنین، اختلاط روغنهای معدنی و سنتتیک معمولاً توصیه نمیشود، چرا که ممکن است باعث لخته شدن یا کاهش روانکاری شود.
جدول مقایسه روغن معدنی و روغن سنتتیک در تبرید صنعتی
کدام روغن برای سیستم تبرید صنعتی مناسب است؟
انتخاب روغن بستگی به نوع کمپرسور، گاز مبرد، شرایط کاری و توصیه سازنده دارد. برای سیستمهای قدیمی با R22، روغن معدنی یا آلکیل بنزن رایج است. اما در کمپرسورهای مدرن (اسکرال، اسکرو، سانتریفیوژ) و گازهای جدید، روغن POE یا PAG توصیه میشود. روغن سنتتیک عمر طولانی‌تر، روانکاری بهتر و مقاومت بیشتری در شرایط سخت دارد اما قیمت بالاتری نسبت به روغن معدنی دارد. همیشه از ترکیب دو نوع روغن مختلف پرهیز کنید و تنها طبق توصیه سازنده روغن را انتخاب یا تعویض نمایید.
مزایا و معایب هر نوع روغن
- روغن معدنی: اقتصادی، قابل استفاده در سیستمهای سنتی، حساس به آلودگی و رطوبت، عمر کوتاه‌تر، مناسب برای گازهای قدیمی.
- روغن سنتتیک (POE، PAG، AB): طول عمر بالا، پایداری عالی، مناسب کمپرسورهای جدید و گازهای HFC، مقاومت بیشتر نسبت به اسید و اکسیداسیون، قیمت بالاتر.
راهنمای عملی انتخاب روغن تبرید
۱. اول نوع گاز مبرد را تعیین کنید: مثلاً برای R134a یا R404a فقط روغن POE یا PAG مناسب است.
۲. مدل کمپرسور را بشناسید: بعضی کمپرسورها فقط با یک نوع روغن سازگارند (مثلاً کمپرسور اسکرال با POE).
۳. دمای کاری و شرایط محیط را در نظر بگیرید: اگر سیستم صنعتی در محیط دمای بالا یا مرطوب است، روغن سنتتیک با پایداری بالا انتخاب بهتری است.
۴. هیچ وقت دو روغن غیرهم‌خانواده را ترکیب نکنید: برای تعویض نوع روغن حتماً سیستم را کامل شستشو دهید.
۵. روغن معتبر و با اصالت بخرید: برندهایی مثل Suniso, Bitzer, Emkarate و ... در دنیا مطرح هستند.
۱۰ سوال پرتکرار درباره تفاوت روغنهای معدنی و سنتتیک در تبرید
جمع‌بندی و پیشنهاد MTM Part
هرگز نوع روغن را بدون مشورت با متخصص تغییر ندهید و هنگام تعویض روغن، سیستم را بهطور کامل شستشو دهید تا هیچ‌گونه آلودگی یا اختلاط باقی نماند.
